Düzgün sıralanmış bir diş dizisi ve çene yapısı fonksiyon bakımından ve estetik açıdan çok önemlidir. Bu anabilim dalında verilen eğitim ve öğretimle yapılan uygulamalar öncelikle ilgili yapılarda herhangi bir bozukluğun oluşmasını önlemeye, uygun olmayan diş dizilerinin ve çene-yüz iskeletindeki bozuklukların çok çeşitli yöntemlerle düzeltilmesini ve kazanılan yeni estetik ve fonksiyonun kalıcı olmasını sağlamaya yöneliktir. Bölümde; diş çapraşıklıkları, çene ilişkilerindeki uyumsuzluklar (dentofasiyal ortopedik yaklaşımlar/ ortognatik cerrahi), dudak-damak yarıkları ve gömülü dişlerin sürdürülmesi uygulamaları yapılmaktadır.
“SAĞLIKLI YÜZ YAPISINDA ORTODONTİ ÖNEMLİ”
Ortodonti; çene, diş ve yüz bozukluklarının teşhis, tedavi ve önlenmesi ile ilgilenen bilim dalıdır. Ortodontik tedavi, küçük çocuklarda çene gelişimine yardım ederek dişlerin doğru pozisyonlarda olmalarına yardımcı olur, yetişkinlerde ise var olan çapraşıklık ve kapanış düzensizliklerinin, ayrıca çene yüz bozukluklarının düzeltilmesini sağlar. Diş hekimliğinin ardından ‘’Ortodonti’’ dalını seçerek kendini geliştiren uzmanlar tarafından, anabilim dalımıza ait poliklinikte hizmet verilmektedir.
ORTODONTİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Ortodontik tedavi, dişlerin üzerine veya çene kemiğine uygulanan sabit ya da takıp çıkarılabilen çeşitli aparatlar yardımıyla yapılır. Bu aparatların hangi şekilde olacağı isteğe bağlı değil, tedavinin gereklerine göre belirlenir.
HAREKETLİ AYGITLAR;
Daha çok 7-12 yaş arası karışık dişlenme döneminde kullanılan hareketli aygıtlar, çene gelişimine yardımcı olur ve daimi dişlerin sürmesine rehberlik eder.
SABİT ORTODONTİK AYGITLAR;
Metal Braketler:En sıklıkla kullanılan ortodontik aygıtlardır. Dişlerin üzerine tek tek yapışan bu braketler, aralarından geçen ortodontik teller sayesinde dişleri hareket ettirirler.
Şeffaf Braketler: Diş renginde veya tamamen şeffaf malzemeden üretilen bu braketler de metal braketler ile aynı prensipte çalışır. En önemli farkı daha az gözükmesidir. Bunun yanında daha fazla bakım ve dikkat gerektirmesi açısından daha çok erişkinlerde kullanılır.
LingualBraketler: Dişlerin iç yüzeyine yapışan sabit metal braketlerdir. En önemli özelliği dışarıdan hiç görülmemesidir. Tedavi tekniğindeki farklılıklardan dolayı önden takılan braketlere göre tedavi süreleri daha uzundur.
TELSİZ ORTODONTİK TEDAVİLER
Bu tedaviler bir seri şeffaf plak kullanılarak diş çarpıklıklarının düzeltilmesi şeklinde uygulanır. Bilgisayar ortamında kademe kademe düzeltilen dişler, dışarıdan görünmeyen bu plaklar sayesinde düzeltilir.
Bu plaklar sadece yemek ve fırçalamak için çıkartılıp bunun dışında sürekli takılır. Sadece diş çarpıklığı olan hastalarda kullanılır ve çene yüz sistemindeki bozukluklarda kullanılması uygun değildir.
NEDEN ORTODONTİK TEDAVİ OLMALIYIZ?
Bireylerin çoğu öncelikle diş çapraşıklığından ötürü estetik kaygısıyla ortodontiste başvururlar. Ancak diş çapraşıklıkları estetiğin yanı sıra pek çok probleme sebep olmaktadır. Malokluzyon dediğimiz kapanış bozuklukları sadece estetik problem olmayıp aynı zamanda çiğneme ve konuşma bozukluklarına da sebep olur.
Çapraşık dişlerle ağız hijyenini sağlamak daha zor olduğu için daha kolay çürük oluşur. Yine aynı şekilde plak birikimi ara yüzlerde artarak, diş eti çekilmeleriyle birlikte diş eti hastalıkları oluşur.
Dişlerdeki çapraşıklık dolayısıyla alt ve üst dişler normal kapanışına gelemez, kuvvetler çene kemiklerine dolayısıyla ekleme normal iletilemez. Bu da eklem problemlerinin oluşmasına neden olur.
Özellikle üst çenesi ileride olan veya üst dişleri olması gerekenden daha ileride olan çocuk veya bireylerde travmanın (Düşme, top çarpması gibi) ön dişleri daha çok etkilediği ve ön dişlerde sıklıkla kayıplara yol açabildiği gözlenmiştir.
Özellikle alt ve üst ön dişlerinin arasında olması gerekenden fazla açıklık bulunan bireylerde bazı seslerin telaffuzu zorlaşır ve bu da konuşma bozukluklarına yol açabilir.
Çeneler ve dişler arasındaki uyumsuzluk sonucu bazen dişler yer bulamayıp gömülü kalabilirler. Gömülü dişler komşu dişlerin köklerini eritebilir veya gömülü dişlerin etrafında kistler oluşabilir ve patolojik sonuçlara yol açabilir.
Ortodontik tedavi bir çeşit aşı gibi değerlendirilmelidir. Çocuklarımızı hastalıklardan korumak için yapılan aşılar gibi; ortodontik tedavi görerek diş ve çene yapısı ideal hale getirilen çocukların, hayatları boyunca diş ve çene hastalıkları geçirme riski azalır. Güzel bir gülümseme ve güzel dişler kişinin kendine olan özgüvenini arttıracağı gibi sosyal yaşantısında da olumlu etkiler yaratır. Bireyin toplumdaki yerinde güzel bir gülüşün ve estetiğin önemi kaçınılmazdır.
ORTODONTİSTE NE ZAMAN GİTMELİYİZ?
Çocuklarda süt dişleri 6 aylıkken sürmeye başlayıp 2,5 yaş civarında tamamlanır. Daimi dişler 6-7 yaşlarında sürmeye başlar ve 12 yaşına kadar devam eder. Bu dönemde yani daimi dişlerin sürmeye başlamasıyla birlikte olası ortodontik problemlerin teşhisi ve mevcutsa durdurulması için ortodontik muayene yapılması faydalıdır. Çene bozukluklarında, 7-8 yaşlarında erken müdahale gerekebilir. Sadece dişlerin düzensizlik gösterdiği durumlardaysa tedavi için genelde daimi dişlenmenin tamamlanması beklenir. Erişkin hastalardaysa dişler her zaman hareket ettirilebilir ancak artan yaşın tedavi süresini ve tedaviye olan toleransı azaltacağı unutulmamalıdır
ORTODONTİKTEDAVİLERİN SÜRESİ NE KADARDIR?
Ortodontik tedavilerin süresi bireyden bireye ve yapılacak tedavinin şekline göre değişmektedir. Sadece dişleri ilgilendiren bozuklukların tedavisi, dişlerle birlikte çene düzensizlikleri olan bozuklukların tedavisine oranla daha kısa sürer. Ortalama 6-24 ay arasında ortodontik ve ortopedik tedavilerde olumlu sonuç alınabilir. Tedavi süresinin azalması veya uzaması tedavi gören bireye de bağlıdır. Tedavi süresince dişlerin ve diş etlerinin sağlığının korunması, yenmemesi gereken yiyeceklerden uzak durulması, tedavide uygulanan apareylerin doğru ve düzgün kullanılması tedavi süresini etkileyen faktörlerdendir.
TEDAVİ SÜRESİNCE NE KADAR SIKLIKLA KONTROLLERE GİTMEK GEREKLİDİR?
Ortodontik tedavi süresince ilk zamanlar daha sık olmak kaydıyla ortalama 4-6 haftalık periyodlarla kontroller yapılır.
ORTODONTİK TEDAVİ SIRASINDA VEYA SONRASINDA AĞRI VEYA ACI DUYULUR MU?
Dişlerinize braketlerin takılması sırasında herhangi bir şekilde canınızın yanması söz konusu değildir. Kontrole geldiğiniz aylık periyodlarınız esnasında dişleriniz üzerindeki ark telleri değiştirilip tekrar kuvvet uygulanacağından, her randevu sonrası çok kısa süreli olarak hafif bir hassasiyet hissetmeniz normaldir.
ORTODONTİK TEDAVİNİN YAŞ SINIRI VAR MIDIR? ORTODONTİK TEDAVİ HER YAŞTA UYGULANABİLİR Mİ?
Ortodontik tedavi için yaş sınırlaması yoktur. Dişsel düzeltmelerde yaş önemli değildir, dişleri çevreleyen kemikleri sağlıklı olan herkese ortodontik tedavi uygulanabilir. Hasta kaç yaşında olursa olsun diş çapraşıklıkları düzeltilebilir. Ancak bireyin çene kemiklerinde bir düzensizlik söz konusuysa (üst çene veya alt çene ileriliği veya geriliği) bu durumda ortodopedik tedavi gerekmektedir ki bu tedavinin zamanlamasına hasta birebir muayene edildikten sonra karar verilebilir.
Klinik Dahili Numarası: 3107